PICASSO - COCTEAU PIONEERS OF MODERNISM THEOCHARAKIS FOUNDATION. TITINA CHALMATZI NEWSP. KATHIMERINI

Και ξαφνικά βρίσκεσαι σε μίαν άλλη αλήθεια. Γύρω σου Μινώταυροι και ηθοποιοί, ναύτες και τύποι ερωτύλοι, Φαύνοι και κλόουν κι Οβιδιακές μεταμορφώσεις ζευγαριών.  Ταυρομαχίες, σάτυροι, γυμνά κορμιά αντρών και γυναικών και πολλά πρόσωπα ανθρώπων, που νομίζεις ότι τους γνώρισες παιδί, με μιαν ανείπωτη ομορφιά όλα καμωμένα. Σου μιλάνε με τα βλέμματά τους, σου γράφουν ποιήματα με την κίνησή τους, σε προκαλούν με την αφέλειά τους. Κι εσύ, στη μέση της σκηνής, ακολουθείς σαν μαγεμένος το ονειρικό ταξίδι της γραμμής που σχηματίζει την παρέλαση των θαυμαστών αυτών πλασμάτων. Της γραμμής που διαχέεται στην πέτρα, χαράσσεται στον τσίγκο, τυπώνεται στο χαρτί, ξανατυπώνεται σε άλλο χαρτί, ποτίζει τον πυλό, σκαλίζει το ξύλο. Της γραμμής που απλώνεται ηδονικά από την ακμή ενός μολυβιού πάνω σε μια λευκή επιφάνεια και χτίζει κόσμους, που ξεπηδάει βίαια, με πάθος απ’ την πένα η τη γραφίδα και δακρύζει. Tης  γραμμής, με χρώμα η χωρίς, που ξεκινάει απ’ την καρδιά του δημιουργού, αγκαλιάζει τα μάτια του, χαϊδεύει τυραννικά το χέρι του κι όταν  ελευθερώνεται, γίνεται Σχέδιο και κυριεύει.                                                                            -Κυρίες και κύριοι καλώς ήρθατε στο μαγικό σύμπαν του Πικάσο και του Κοκτώ, στις αίθουσες του ιδρύματος Θεοχαράκη. Εδώ  παρουσιάζεται, σε συνεργασία του Ιδρύματος με το Μουσείο Πικάσο της Γερμανίας και την Συλλογή Κονταξόπουλου η θεματική έκθεση «Πάμπλο Πικάσο –Ζαν Κοκτώ οι καινοτόμοι του Μοντερνισμού»[4/11-28/2/2016] .Η έκθεση, με επιμελητή τον Τάκη Μαυρωτά, περιλαμβάνει 190 έργα των δύο καλλιτεχνών, κυρίως σχέδια και χαρακτικά, καθώς κι έργα γλυπτικής κεραμικής και καλλιτεχνικών εκδόσεων[4/11-28/2/2016]

 -Παίρνει πολύ καιρό να γίνεις νέος ,μου είχε πει ο Πικάσο, εξομολογήθηκε ο Κοκτώ σε ομιλία του το ΄62. Ήταν φίλοι. Η φιλία τους, έμπλεος δημιουργικών συνεργασιών, κοινών δημοσίων εμφανίσεων, ανταλλαγής ιδεών και λόγω του ταμπεραμέντου τους αντιζηλιών και αντιπαλοτήτων, διήρκησε σχεδόν μισό αιώνα [1915-1963].

Ο Κοκτώ [1889-1963] θαύμαζε το ταλέντο του Ισπανού ζωγράφου και ο Πικάσο [1881-1973] απολάμβανε την κοινωνική ευστροφία του πολυπράγμονος Γάλλου ποιητή που ζωγράφιζε ακολουθώντας, με τον δικό του τρόπο, τα λόγια του Γκαίτε: οι εικαστικές τέχνες είναι μία γλώσσα που τη χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να φανερώσει εκείνο που δεν μπορεί να πει με λόγια.                                                                                       

 

 Με την τέχνη της ζωγραφικής ασχολήθηκαν κι άλλοι μεγάλοι ποιητές όπως ο Ελύτης, κολάζ και υδατοχρώματα, ο Έρμαν Έσσε σχέδια και νερομπογιές, ο Λόρκα σχέδια. Ο Μαγιακόφσκι, που είχε σπουδάσει στην Καλών Τεχνών, είχε ολοκληρωμένο ζωγραφικό έργο και τα σχέδια της Σύλβια Πλάθ είναι σαν εκκρεμές μεταξύ των χαρακτικών του Έντουαρντ Χόπερ και των έργων του Βαν Γκόγκ. Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, που με τον Φρήντριχ Σίλλερ, την εποχή του κλασικισμού, έθεσαν όρια ανάμεσα στην ποίηση και τη ζωγραφική,σχεδίαζε. Πολλά από τα σχέδιά του έχουν σωθεί, τα περισσότερα είναι από τα ταξίδια του στην Ιταλία [1780]. Ο Γκαίτε είπε, ότι κατά την διάρκεια των ταξιδιών του στην Ιταλία, συνειδητοποίησε ότι δεν έχει ταλέντο στις εικαστικές τέχνες. Συνέχισε να σχεδιάζει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, κυρίως τοπία.        

Όταν οι ποιητές ερωτεύονται τη ζωγραφική και ζωγραφίζουν, δεν εφευρίσκουν δικές τους φόρμες, γραμμές, και σχήματα. Χρησιμοποιούν τη ζωγραφική, ως μία έτοιμη δεύτερη γλώσσα.      
                                                 

Ο Κοκτώ επηρεασμένος από την πολυσημία ντανταισμού και σουρεαλισμού, είναι, ίσως, ένα σύγχρονο είδος αναγεννησιακού τύπου: ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, μυθιστοριογράφος. Η γνωριμία του με τον Πικάσο τον ωθεί και στην ζωγραφική. Ζωγραφίζει εικόνες με μία παιγνιώδη διάθεση και με εμφανή ροπή στην καλλιέπεια. Προκαλεί με μέτρο και με ζητούμενο την αποδοχή και όχι τη ρήξη. Η γραμμή του σχεδίου του έχει την αμεσότητα του πρωτόλειου και την θεατρικότητα μιας κλασικίζουσας, άρα κοινώς αποδεκτής, αισθαντικότητας. Εκφράζεται με κώδικες ηθοποιού, σάν ο ίδιος να είναι το καλλιτεχνικό δημιούργημα, ένας  περφόρμερ .                                                             Ο Πικάσο, με το άσφαλτο σχέδιό του, ενσωματώνει τον χώρο και τον χρόνο στη δική του ψυχοσύνθεση. Η γραμμή του, στιβαρή και κτητική, παίζει μόνο με το φώς. Πρώτα ελέγχει την εικόνα και κατόπιν την κατακτά, σχεδιάζοντάς την. Πλάθει την μορφή, συνθέτει διαλεκτικά τον χώρο και χτίζει έναν ολόκληρο κόσμο μέσα στο έργο του με το έργο του, πάντοτε σε τρεις διαστάσεις , απολαμβάνοντας την διαδικασία και το αποτέλεσμα πρώτος αυτός. Κατόπιν αφήνει ελεύθερο το δημιούργημά του που σε προσκαλεί και σε προκαλεί .

Η μέθεξη το ποθούμενο κι εσύ, ο θεατής, είσαι ο μοναδικός διεκδικητής και απολαμβανων.                        

Έξω η πολιτεία αγκομαχά απ΄ το βάρος της κρίσης κι απ’ τον τρόμο που απλώνεται πάνω απ’ την Ευρώπη. Οι  άνθρωποι στους δρόμους με σκυμμένο κεφάλι, σαν συνδεδεμένοι, η σαν να ακούνε μόνο το χτύπο της καρδιάς τους. Μία παρέα νέων βγαίνει απ’ την έκθεση χαρούμενα, διασχίζουν κάθετα τη λεωφόρο, φιλιούνται, τα διερχόμενα αυτοκίνητα σοκάρονται, τα παιδιά προχωράνε. Μόλις είχαν δει τα σχέδια δύο κορυφαίων δημιουργών, του Πικάσο και του Κοκτώ, οι οποίοι έζησαν δύο παγκόσμιους πολέμους, έναν εμφύλιο, ναζιστική κατοχή, αντιστάθηκαν, δημιούργησαν, νίκησαν.  
ΤΙΤΙΝΑ  ΧΑΛΜΑΤΖΗ εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22/11/2015.

http://www.kathimerini.gr/839203/article/politismos/eikastika/to-magiko-sympan-twn-pikaso-kai-kokto